Mendiko osterak: Azparrenetik Baigura eta Motxorro

2024(e)ko abenduaren 15(a), igandea

Azparrenetik Baigura eta Motxorro

Azparren herritik Baigura eta Motxorro mendietara buruturiko ibilbidea udazkenean. Ibilbide lineala eta 17 km pasatxo eta 860 metroko desnibelekoa, Nafarroako toki baztertu batetara. Hasierako partean errekan barna, basoa eta urak toki bereziak eskainizko dizkigu eta gailurretara gerturatzean Pirinio eta Urraul Goiti eta Aezkorako ikuspegi zabalekin.

Ibilbideko xehetasunak Wikilocen:

Ibilbideko bideoa:

Ibilbidea eta altimetria

Baigura eta Motxorrora

Altimetrian Baigurako tontorra bitan ageri da.

Azparren herrira iritsi aurretik hilerrian dagoen aparkalekuan kotxea utzi. Han botak jarri eta ibilbideko aurreneko zatian herri galdua ezagutzera.

Hilerria eta aparkalekua

Errepidera atera eta herrian barneratu.

Azparren

Eraikin zaharrak

Herriaren inguruan ematen den informazioa Artzibarreko webgunean:

Ibar txiki batean dago, 800 metroko altueran. Hara joateko errepidea Oroztik ateratzen da eta Orotz Artzibartik banandu zenetik, 1841ean, ibarreko bazter batean gelditu zen. Urtegia dela eta, Orotzen berriki egin diren lanen ondorioz, zubi berria egin da Azparrengo errepidera iristeko.

Herriko plazan iturri bat dago, errota zaharreko harriez egina, eta elizaren inguruan hilarri batzuk daude. Hortaz gain, pilotaleku estalia dauka.

Su edo etxeei dagokienez, bost zeuden 1366an eta zazpi 1819an, eta biztanle kopururik altuena 1858an izan zuen, 114; hortik aitzina kopurua jaitsiz joan zen, 105 zituen 1930ean eta 32 1970an. 2012an 25 pertsona zeuden erroldaturik, horietako batzuk Artozkikoak, herria desagertu eta Azparrenen erroldatu baitziren.

Iturria eta eliza

Inguruko mendietan udazkenak, bere kolore distiratsuekin paisaia xarma berezia eskaintzen dio.

Iturria

San Martin eliza:

XIII. mendekoa da baina aldaketa handia izan zuen XVI. mendean. Azkeneko aldaketa garrantzizkoenak 1965ean egin ziren. Oinplano laukizuzena dauka, lau zatitan banatua, XVI. mendeko gurutze-ganga mantentzen du. Barnealdean antzinako burdin sarea dago. Ataria puntu erdikoa da eta ataripe txikia dauka. Bataiarria XIII. mendekoa da.

San Martin eliza

Mendibeltz ingurua

Elizari buelta osoa emango diot bidea jarraitu aurretik.

Atari nagusia

Herritik atera eta ezkerreko pista batetara joko dugu. Honek Abaurreta errekarantz bideratuko gaitu eta bertatik igotzen lagundu ere.

Ezkerreko pistatik

Segituan Abaurreta errekara iritsiko gara eta bertan errota zaharraren aurriak ikusteko aukera izango dugu.

Abaurreta erreka

Errota zaharra

Pista zabaletik kilometro pare bat baino gehiago egin beharko ditugu, baina noizean behin errekara gerturatzerik izango dugu eremu bereziak ezagutuz.

Aurrerago hesi bat topatuko dugu pistaren erdian. Hau gainditu eta igotzen jarraitu.

Hesia

Udazkenak zuhaitz ezberdinak direla eta, kolore ezberdinak eskaintzen digu, margo paleta polita osatuz.

Aurrerago bidegutuze bat izango dugu. Igoeran eskuinetik jarraituko dugularik.

Errekara gerturatzerik izango dugu horietako batean igel bat ikusteko aukera izango dut.

Igela

Igotzen jarraitu eta pista honetan hesi bat topatuko dut. Hau gainditu eta apurtxo bat aurrerago bertze hesi bat ere dago. Pista zaha hau hondatu egin da eta horregatik jaitsieran pista nagusitik joko dut.

aurreneko hesia

Bigarren hesia

Erreka sorturiko ur jauzi txikiak

Gorago pista nagusira aterako naiz berriz ere eta eskuinetik igotzen jarraituko dut.

Un-jauzi txiki bat

Bihurgune batetara iritsi eta eskuiko pistatik jarraitu beharko da errekarantz.

Eskuineko pistatik

Errekara iritsi eta portlandezko egituratik aurrera egin. Ura asko jaistekotan harrien gainetik zeharkatu beharko da.

Erreka zeharkatu

Erreka

Aurrerago ataka bat izango dugu pistaren erdian. Gainditu eta zuzen jarraitu.

Ataka

Geroago bidegurutze bat izango da. Oraingoan ezkerreko pistatik igotzen jarraitu beharko da.

Ezkerreko pistatik segi

Aurrerago bertze bidegurutze bat dago. Oraingoan ere ezkerreko pistatik igotzen jarraitu.

Ezkerreko pistatik

Pistaren azken zatia aldapatsuagoa da, Maitza mendiko lepora eramaten gaituelako.

Hesi bat izango da mendi lepora iritsi aurretik.

Hesia

Maitza mendi lepora iritsiko gara. Bertan belardi batzuk edo soroak aurkituko dira. Igotzen jarraitzeko bi bide diren arren, ezkerretik mendi maldatik gora jarraitzea erabakiko dut. Itzulera bertze aldetik burutuz.

Maitza mendi lepoa

Ezkerretik basorantz jarraitu bidetik.

Ezkerretik

Hesi batetara iritsiko naiz. Bertan eskala bat dago bertze aldera igarotzeko.

Hesia

Altuera irabazi eta basoaren artean ikuspegi zabalak irekiko dira.

Gorago bertze soro batetara aterako naiz, mendi erpinetik igotzen jarraitzeko.

Azkenean Baigura mendiko tontor harritsura gerturatuko naiz. Harritxingadi ederra, beraz tentuz ibili eta erne oinak non paratzen diren.

Baigurako harritxingadia

Baigurako tontorrera gerturatzen Aezkoa

Baiguratik Azparren aldera

Hartxingadia eta tontorra erpin geodesikoarekin

Ori

Maitza aldera

Baigura

Panoramikak Baigurako tontorretik

Tontorrera iristean taldetxo bat iristen denez, aurrera jarraituko dut, itzuleran lasaiago bisitatuko dut. Beraz bertze aldetik ageriko den bidexkatik jaisten segi.