Aurreko etapan bukatutako leku beretik abiatuko gara gaurkoan, hots, Artieda herritik. Beraz ibilbidearen aurreneko zatia aldapan behera egingo dugu, errepidearen bidegurutzea arte, eta handik zuzen pistatik jaisten.
Haranerea iristean, ezkerretara jo beharko dugu bertan abiatzen den pistatik eta zuzen jarraitu herrira igotzen den errepidea zeharkatuz.
Aurrerago Ruestara doan errepidera iritsiko gara eta bertatik metro batzuk, ezkerretatik ibili beharko ditugu.
Errepidetik apur bat ibili eta gero, eskuinetik ateratzen den pista batetara pasako gara. Honek urtegiaren azken aldera bideratuko gaitu.
Pista hau guztiz ez jarraitzearren, puntu honetan eskuinetik bidexka batetara pasako gara goiko aldean dauden lur eremu batzuetara igotzeko. Han, eta ereindutako lurrak inguratuz lurrezko pista bat eskuinetik jarraituko dugu eta honek berriz errepidera aterako gaitu. Errepidea zeharkatu eta zuhaitzen arteko bide polit batetara pasako gara. Urtegiaren ertzera iritsiko gara. Hauxe izango da ibilbidearen zatirik politena.
Bertan errepidea gurutzatu urtegira iristeko.
Bide polit honetatik jarraitu eta aurrerago etaparen bitxikeri batetara iritsiko gara. San Juan Bautista eliza erromanikoaren aurrietara.
Hona hemen, erdaraz bada ere, eliza honen inguruko zenbait azalpen.
"La ermita de San Juan Bautista de Ruesta todavía guarda el misterio de su verdadero origen. Confundida por varios autores con el antiguo monasterio de San Juan de Maltray, consta documentalmente que Maltray estaba unos 7 km hacia el Oeste, en término de Tiermas, entre los despoblados de Benasa y Catamesas.
La iglesia, con su ábside y presbiterio de estilo románico, es famosa por haber albergado un hermoso conjunto de pinturas románicas del siglo XII que hoy se guardan en el Museo Diocesano de Jaca. La nave era de época posterior, con puerta fechada en 1759. La parte moderna (siglo XVIII), a los pies de la iglesia, amenazaba ruina y finalmente cayó el año 2000. La intervención de salvamento consistió en el desmontaje de toda la cubierta, más el rebaje de los muros laterales y de los pies. Finalmente la ruina resultante se cubría mediante una estructura provisional a la espera de su definitiva restauración."
Zenbait historiagile ez datoz bat teoria honekin eta beraien ustez eraikin honek Maltrayko San Juan elizarenak dira. Eliza hau jada X. mendeko dokumentazioetan aipatua da, 929. urteako Iruñako erresumaren agiri batean hain zuzen ere.
Goiko argazkian Jacako Diozesano museoko horma pintura ageri da. Urtegiaren obrak zirela eta, eliz honetatik berreskuratuak. Bertan kristoren bi aurpegi, garai ezbedinekoak agertu ziren, bata bertzearen gainean margotuak.
Monumentuari bisita egin eta gero Ruesta aldera bideratuko gara. Herri honetara iritsi aurretik errepidera aterako gara berriz.
Ruestako herria, 1960. urtean guztiz uztua izan zen Esako urtegiko obra bukatu eta urte bat geroago, urak biltzerakoan. Esako urtegiko obraren proiektua zaharra da, 20. hamarkadan jada eta Primo de Riveraren diktadura garaian ibai ezberdinetako konfederazioak sortzean zenbait urtegi eraikitzeko proiektuen artean, hau ere aztertu egin zen. Gerra zibila garaian proiektua baztertu egin zen eta 30. hamarkadan hasitako obrak bertan behera gelditu ziren. Patxik aldiz bere politikaren barruan urtegiak garrantzi handia izan zuten eta obra berriz bultzatu zuen 1959. urtean inaugurazio ofiziala izan zuelarik. Zenbait hamarkada geroago Confederación Hidrográfica del Ebrok ofizialki eta legalki herria CGTren eskuetan utzi zuen eta sindikatu honen eskutik berriz herriari bizia eman zitzaion. Zenbait eraikin konsolidatuz eta eraikin berri batzuk ere osatuz. Hala ere egun herria hondamendi egoeran dago. Gaur ezin zaitezke herriaren eliza edo eta gaztelua ikustera hurbildu ere.
Gazeluaren inguruko informazioa:
"Lugar fortificado por Sancho III el Mayor de Navarra en 915. Fue enclave navarro dentro de Aragón hasta 1055. En 1050 pasó a poder de Aragón y en 1055 aparece Sancho Garcés como primer señor de Ruesta bajo dominio de Ramiro I. La vista sur de las torres muestran la del homenaje a izquierda, imponente con sus 25 m de altura y 4 de lado; y a su derecha otra torre de menor categoría, abierta al interior del recinto y unida a la anterior por un lienzo de muralla que formaba pare del recinto del castillo. Había otra similar, flanqueando por el oeste a la del homenaje; pero de ella solo quedan vestigios de su arranque. Del recinto solo quedan vestigios, que permiten aventurar sus dimensiones: 40 x 20 m. Posiblemente otras dos torres lo cerrasen hacia el norte. Los mechinales en la porción más elevada de las torres, atestigua la presencia de un cadalso corrido al que se accedía por los vanos visibles.
Atrerpean hamaiketakoa hartuko dugu, bere terrazan, eguna hobetzen hasia delako.
Taldeko argazkia.
Eta ibiltzen jarraitzera.
Herritik irtetean eta aldapa baten erdian iturri zahar bat topatuko dugu.
Geroago Regal ibaira iritsiko gara eta han zurezko zubi eder baten gainetik igaro beharko dugu.
Ibaiaren bertze ertzean kanping zahar batetatik igaro ostean, ibilbideko bertze bitxikeria bisitatzeko beta izango dugu, San Juan Bautista baselizarekin.
Eraikin honen inguruko informazioa: http://www.romanicoaragones.com/4-Cinco%20Villas/990496-RuestaSantiago.htm#
"La ermita de Santiago,también conocida como de San Jacobo, albergue de peregrinos situada a la vera del Camino Jacobeo data en origen de principios del siglo XI y fue parte del priorato propiedad de la Sauve-Majeure. Cronológicamente estamos hablando de un primer momento del siglo XI. este templo debió de ser coetáneo de aquél. Probablemente arrasado por las frecuentes razzias islámicas, debió de ser rehecho en el XII aprovechando su planta anterior y parte de los muros que quedaron indemnes. Es por ello que la cabecera es plana, rehecha con sillares nuevos -del XII- que portan marcas de cantería.
En la zona inferior de ambos muros laterales de la cabecera, hay fragmentos de "opus spicatum" que nos hacen ver la mayor antigüedad de esta zona. Corresponden a la construcción anterior, aprovechada y adecuada con posterioridad. En el muro norte, junto a la zona de "opus spicatum", y parcialmente oculta por un contrafuerte posterior, hay una puerta cegada, con dintel monolítico de piedra más oscura, y arco de descarga peraltado, de aspecto arcaico.
La portada occidental se compone de tres arquivoltas de medio punto dovelado. Se decoran con bocel la exterior, con estilizadas palmetas la central, y es de arista viva la interior. Apean en imposta corrida decorada con bellos motivos vegetales y geométricos. Por fuera va enmarcada por guardapolvo.
Bajo la imposta exterior, los sillares están labrados como si fuesen esbozos de capiteles. El norte tiene tres piñas y lacería ; y el sur, tres figuras no identificables. "
Aurreko azalpenetan aztertzen diren zenbait elementu, beheko argazkian agerikoak dira.
Baselizatik gora, pista batetara irtengo gara eta ezkerretik bidea jarraitu ere.
Puntu batean bidegurutze bat izango dugu, bertan eskuinetik gorat jarraitu beharra dugu.
Geroago bertze bidegurutze bat eta oraingoan ezkerretik jarraitu beharra dugu. Hemendik aurrera igoera nagusiari aurre egin beharko diogularik.
Mendatean errepide batekin elkartuko gara, ezkerretik metro batzuk egin eta segituan eskuin aldetik ateratzen den lurrezko pistara pasako gara. Pista honek lokatsa nahikoa du eta horregatik zenbait puntuetan aldameneko soroetara igo edo jaitsi beharko dugu, ura eta lokatsa ekiditzeko.
Unduesera hurbiltzean bide zahar batetara pasako gara eta honek Molinaz errekatxora eramango gaitu. Errekatxoa portlandezko bide batetik zeharkatu beharra dago, baina normalean ez du urik eramaten. Handik azken aldapa herrira iristeko.
Herrira iristean topatuko dugun eraikin aurrenetarikoa harraska da.
Apur bat gorago iturri bat.
Eta elizaren plazara iristerakoan eraikin berritu batean Sutegi eta etnografiako zenbait tresneriekin osaturiko erakusketa areto txiki batekin ere.
Bukatzeko eliza kanpoko aldetik inguratuko dut eta autobusera arropaz aldatzera.
Azkenean berandu egin zaigu eta eskerrak aterpean bazkaria prestatu egiten digutela, bertan indarrak berreskuratzeko.
Bazkaldu ondoren berriz autobusera baina igo aurretik azken argazkia egiteko denbora ere izango dugu.
