Almandoz herritik abiatuta goiko kanaletatik ibilbide zirkularra. Belate inguruko basoetatik barna buruturiko ibilbide ederra eta ez oso esaguna. Ubidetik buruturiko ibilbidea izanik zenbait tokitan tentuz ibili beharra dago. Almandozeko 1912. urteko zentral hidroelektrikoa hornitzen duen ubidea ezagutzeko aukera eskaintzen digu ibilbide zirkular honek. 18 kilometro pasatxo dituen ibilbidea da.
|
Altimetria |
Almandoz herrira igo aurretik aitzineko errepide nagusiaren parean dagoen aparkalekuan kotxea utzi eta gauza guztiak prestatu ondoren askaltokiaren bertze aldean dagoen pistara aterako naiz.
|
Aparkalekutik Almandozerako bidea |
Pistatik beherantz jo eta segituan bidegurutze bat izango dugu. Eskuinetik jarraitu errepide nagusiaren azpitik igaro beharko da eta.
|
Eskuinetik errepide nagusiaren paretik |
Segituan tunel bat topatuko dugu eta bertatik errepide nagusiaren bertze aldera pasako gara.
|
Errepide nagusiaren azpiko tunela |
Pistatik igotzen jarraitu eta ataka batetara iritsiko gara. Hau gainditu eta zuzen jarraitu.
|
Ataka gainditu |
|
Zuhaitzaren enbor zaharra |
Gorago pista bidegurutze batetara aterako gara. Eskuinetik igotzen jarraitu beharko da.
|
Eskuinetik igotzen segi |
Gorago ur biltegi batetara iritsi eta ezkerreko aldetik abiatzen den pista zaharretik jarraitu beharko dugu.
|
Ur biltegian ezkerreko pista segi |
Metro gutxi batzuk aurrerago bertze bidegurutze bat izango dugu. Oraingoan eskuinetik igotzen jarraitu beharko da.
|
Eskuineko bidetik jarraitu |
|
Gaztainondoak |
Pista honek altuera irabaziz doa eta puntu batean behatoki natural bat eskainiko digu.
|
Behatokitik |
Aurrerago bertze bidegurutze batetara iritsiko gara eta oraingoan ezker aldetik igotzen jarraitu beharko dugu.
|
Ezkerretik igotzen segi |
Gorago antena bat dagoen gunera iritsiko gara.
|
Antena |
Berriz ere bertze bidegurutze bat izango dugu aurrerago. Oraintoan ezkerretik igotzen jarraitu ere.
|
Ezkerreko pistatik igotzen segi |
Eta aurrerago aska bat topatuko dugu bidean.
|
Aska |
Aurrerago bertze pisten bidegurutzea izango dugu. Oraingoan zuzen pista zaharrenetik igotzen jarraitu.
|
Zuzen igotzen segi |
|
Basotik igotzen segi |
|
Panoramika Belate aldera |
Aurrerago hesi bat topatuko dugu pistan. Hau gainditu eta eskuin aldeko pistatik jarraitu.
|
Hesia |
Basotik aterako gara eta zelai batzuk dauden tokian bertze pista batetara iritsiko gara. Ezkerretik igotzen jarraitu beharko da.
|
Ezkerretik pista jarraitu |
Aurrerago pista bitan banatuko da. Eskuineko pistatik jarraitu beharra dago.
|
Eskuineko pistatik jarraitu |
Basotik jarraituko dugu eta ez dugu basoa utziko zenbait kilometrotan.
|
Larrondo menditik jaisten den troka |
|
Lorea |
Pistak Sastrako errekatxora eramango gaitu eta bertan errekatxoa jarraitzen hasiko gara
|
Sastrako errekatxoa |
|
Sastrako errekatxoa |
|
Sastrako errekatxo |
Ezkerretik pista utzi eta metro gutxi batzutara iturburu eder bat topatuko dugu. Gaurkoan errekatxo bat isurtzen du.
|
Iturburua |
Iturburu ederra eta emaritsua denez, aukera eskainiko dit argazki batzuk egiteko. Gaurko txangoaren ildo nagusia ura izango da eta. Uraren garrantziaz hausnarketarako bide dugu hau. Eremu honetan burutuko dugun ibilbideak, gure aberastasun honetaz jabetzeko balio izango da.
|
Iturburuko urak |
|
Iturburuko urak |
Iturburuko urak, metro gutxi aurrerago Sastrako errekatxokoekin bat egiten dute eta horregatik toki hau erabili izan zuten ubidearen hasiera eraikitzeko. Horregatik presa bat dago beherago.
|
Iturburuko urak presarantz |
|
Presa |
Presara hurbilduko gara eta eskuin aldean ubidea edo goiko kanaletaren hasiera izango dugu. Gerora jabetuko garen moduan zenbait kilometroko ubidea dugu. Zentraleko langileek mantenu lan bereziak burutu egiten zituzten ubidean konponketak egiteko. Horretarako eskorga bereziak erabiltzen zituzten, non karburua aurreko partean eramateko egitura zuten eta erdiko partean morteroa eramateko eremu handia eta bukaeran belaunak paratzeko egituratxo txikia. Eskorgaren kirtenak aldiz mugikorrak ziren, lana egin behar zutenean eskorgaren barnean desagertarazteko aukera eskaintzen zutelarik. Halako bat Nafarroako Museo Etnologikorako eman ziguten.
|
Goiko kanaletaren hasiera |
|
Kanaletaren hasiera |
|
Ur gehiegizkoa ateratzeko ubidetxoa |
|
Goiko kanaleta |
Hemendik aurrera eta zenbait kilometrotan zehar goiko kanaleta jarraitu beharko dugu. Tarte gutxi batzuetan, tunelak direla eta ezinezkoa izango da kanaletaren goiko partetik ibiltzea.
Gartzaga eta Saioa mendiko magaletatik jaisten diren ur troka guztaik bildu egiten ditu kanaletak. Ingeinieritza obra jakintsuak erabili egiten dira ahalik eta ura gehien biltzeko, batzuk xumeak eta bertze batzuk landuagoak.
|
Troka batetatik jaisten den ura ubideratzeko lana |
|
Presa xumeak ura biltzeko |
|
Ura ibilbideko ildo nagusia |
Kanaletako gaineko bidea, batzutan erabat estalirik topatuko dugu eta bertze batzuetan aldiz hormigoizko piezen gainetik edo ubideko hormetatik ibiliko gara.
|
Goiko kanaleta basoan barna |
Aurrerago aurreneko tunel batetara iritsiko gara eta hortaz, ezker aldetik bidetxo bat jarraitu beharko da haitz hau inguratzeko eta ondoren kanaletara berriz igotzeko.
|
Aurreneko tunela |
Haitza inguratzean behatoki natural batetara iritsiko gara.
|
Haitzen gaineko behatoki naturala |
|
Behatokitik |
Haitzak inguratzeko apurtxo bat jaitsi beharko da eta ondoren basotik kanaletara igo.
|
Haitzak inguratuz |
Berriz ere tunelaren bertze irteera igoko gara, handik kanaleta jarraitzeko.
|
Tunela |
Apurtxo bat aurrerago bertze tunel bat topatuko dugu.
|
Bigarren tunela |
Ezkerreko bidetxotik tunela inguratuko dugu.
|
Tunela inguratu |
|
Katiliko Harria eta Zokoa mendi magalak |
Aurrerago Larraldeko Errekara iritsiko gara. Troka bat denez harantxoaren puntu estuenera gerturatuko gara. Eta bertan, nola ez ba, bertze presatxo bat eta ubidea errekatxoaren gainetik bideratzeko egitura topatuko dugu.
|
Larraldeko Erreka gaineko pasa lekua eta presa |
|
Larraldeko Erreka, presa eta pasa bidea |
|
Berriz ere goiko kanaleta bertze magaletik |
Apurtxo bat aurrerago Larraldeko Errekan sortzen den ur-jauzi bat ikustera jaitsiko naiz.
|
Larraldeko Errekako ur jauzia |
|
Larraldeko Errekako ur-jauzia |
|
Ur-jauzia |
|
Ur-jauzia |
Aurrerago jarraitu eta borda zahar baten aurrien inguruan zelai batetara aterako gara.
|
Inguruko paisaia |
|
Hodeiak zuhaitzen artean |
|
Borda inguruko zelaiak |
|
Bordaren aurriak |
Aurrerago hirugarren tunel batetara iritsiko gara. Oraingoan ere ezker aldetik bidetxo atondu bat izango dugu aurrera jarraitzeko. Mendi magal honetan zehar halako bide prestatu ezberdinak izango ditugu.
|
Hirugarren tunela |
|
Tunela |
Haitza eta tunela inguratzeko bidea ongi prestatuta dago eta segurtasun neurri aproposak ditu.
|
Haitza inguratu egiten duen bidea |
Bide honetatik tunelaren bertze ahora iritsiko gara.
|
Tunelaren irteera |
Goiko kanaleta magaletik jarraitzen du zenbait zigi zaga deskribatuz.
|
Goiko kanaleta |
Kanaleta jarraituz batzutan behatoki natural ezberdinak izango ditugu trokaren gainean.
|
Haitz ezberdinak |
|
Bideko horma baten xehetasuna |
Basoan barne eta magalak inguratuz jarraituko dugu, batzutan goiko kanaleta irekia topatuko dugu eta bertzeetan estalita. Aurrekoetan ezker aldetik aurre eginik eta bertzeetan goitik.
|
Goiko kanaleta irekitzen den gune batean |
Aurrerago Olanberriko errekara iritsiko gara eta bertan trokatxo bat gaindituko dugu.
|
Olanberriko erreka |
|
Panoramika goiko kanaletatik |
Aurrerago goiko kanaletan lanak egiteko etxola batetara iritsiko gara.
|
Goiko kanaletako etxola |
Aurrera jarraitu eta laugarren tunel batetara iritsiko gara. Hau inguratzeko bidea ere izango dugu.
|
Laugarren tunela |
|
Tunela inguratzen duen bidea |
|
Tunelaren ahoa |
Aurrerago jarraitu eta haitz handien eremu batetara gerturatuko gara. Hauek gainditzeko kanaletak bertze tunel bat izango du eta guk aldiz, eskuinetik gora bidexka batetik gora jarraitu beharko dugu pasaleku natural batetara iristeko eta handik bertze magalera jaisteko.
|
Eskuineko bidetik gora tunela ekiditzeko |
|
Goiko kanaletara berriz irtetean |
|
Tunel honen irteera |
Berriz ere kanaleta edo ubidetik jarraituko dugu.
|
Goiko kanaletatik segi |
Goiko kanaletako azken zatian, ura gehiago bildurik daramanez, apurtxo bat zabaldu egiten da eta horregatik ezkerreko hormatik jarraitu beharko dugu oreka mantenduz. Tarte batzuetan aukeran dago jaisteko eta ezkerretik bidetxo batetik segitzeko, baina bertigorik ez baduzue, hobeto da ubidearen ezkerreko hormatik jarraitzea. Gainera azken partean soilik hortik jarraitzerik izango da.
|
Goiko kanaletako ezker hormatik aurrera egin |
Momentu batean pasaleku natural batetara iristean metalezko atea izango dugu. |
Metalezko atea |
Eta aurrerago azken tunel batetara iritsiko gara. Seigarrena hain zuzen ere.
|
Azken tunela |
Bertan ubideko hormatik jaitsi eta haitza inguratu beharko dugu.
|
Ubidetik Olanberri troka aldera |
|
Tuneleko haitza |
Haitz inguruatu eta berriz goiko kanaletara aterako gara. Oraingoan bai edo bai ubidearen ezkerreko hormatik aurrera egin beharko da eta azken zatia izanik, kanaleta zabalen den eremua da.
|
Goiko kanaleta zabaltzen den tokian |
Eta azken metroak hormaren goiko aldetik ibiliz uhateak edo konporten eraikinera iritsiko gara. Lasai, zati honetan horma zabalagoa bai da.
|
Uhateen eraikina |
Uhateen eraikinetik bertze aldera igarotzeko aukera izango da eta bertan pista bat izango dugu jaisten hasteko.
|
Goiko kanaletaren bukaera |
Pistatik jaisten jarraitu beharko dugu Almandozeko zentral hidroelektrikoraino.
|
Almandozeko harrobiak pistatik |
|
Baztan eta Bortziri aldera |
Beherago bidegurutze batetara iritsiko gara eta oraingon ezkerreko pista hartu beharko dugu jaisten jarraitzeko.
|
Ezkerreko pistatik segi |
Beherago borda zahar batetara gerturatu beharko gara eta bertan ezkerreko pistara pasa.
|
Bordan ezkerreko pistara pasa |
Eta bordaren azpian zuzen daraman pistatik jarraitu.
|
Zuzen jarraitu pistatik |
Metro batzuk aurrerago bertze bidegurutze bat izango dugu eta oraingoan eskuineko pistatik jaisten jarraitu beharko dugu.
|
Eskuineko pistatik jaisten jarraitu |
Segituan hodietara iritsiko gara eta bertan beheko kanaletaren uhatea aurkituko dugu.
|
Hodietatik jarraitu beharko dugu |
|
Beheko kanaletako uhatea |
|
Beheko kanaleta Marin errekatik datorrena |
|
Beheko kanaleta |
Bi hodiean paretik jaisten hasi beharko gara. Goiko eta beheko kanaletakoak.
|
Hodien pareko bidetik jaitsi |
Bidetxoak zentral hidroelektrikoaren gibeleko partera eramango gaitu
|
Azpi estazio elektrikoa |
Pistara atera eta Marin erreka ikustera gerturatuko gaitezke zentrala bisitatu aurretik.
|
Marin erreka |
|
Zentralera iristeko atea gainditu |
Almandozeko zentral elektrikoa 1912. urtekoa da eta egun Corporación Hidroelectrica de Navarra, S.A.ustiatu egiten du. 1.296,00 kW/h potentziakoa. 8.255,00 (MW/h/urte) produkzioarekin eta 3.621 orduko turbinen erabilpenarekin urteko.
|
Zentrala |
|
Turbinak |
|
Turbina baten xehetasuna |
|
Kontrol gunea |
Zentral bisitatu ondoren Marin errekatxora gerturatu eta handik berriz ere pistara atera, errepidera iristeko.
|
Marin errekara kanaletatik jaitsitako ura |
|
Zentral hidroelektrikoa |
Errepide zaharrera atera eta bertatik, ezkerretik igotzen jarraitu beharko dugu kilometro pasatxo errepide zaharreko bazterretik kotxeraino igotzeko.
|
Errepide zaharrera atera eta ezkerretik igotzen segi |
|
Marin errekatxoko etxea |
|
Errepide berriko biaduktua |
Azkenik Iturriotzera iritsiko gara eta bertan freskatzeko aukera izango dugu kotxera iritsi aurretik.
|
Iturria |
Azken metroak eta kotxera iritsiko gara ibilbide zirkularra amaituz. Azken zatia itxusiena da, baina gainontzeko ibilbidea arras polita eta xarmaz beterikoa.
iruzkinik ez:
Argitaratu iruzkina